جلوگیری از ملاقات فرزند و ضمانت اجرای آن

بر اساس قانون مدنی در صورتی که والدین از یکدیگر طلاق گرفته باشند ، یا به هرعلت دیگری جدا از یکدیگر زندگی کنند ، دادگاه در خصوص حضانت فرزندان آنان تصمیم گیری نموده و در نهایت حضانت کودک را به یکی از والدین واگذار می کند . از جمله حقوقی که در این مدت برای دیگری بوجود می آید ، این است که حق  ملاقات با فرزند خود را خواهد داشت . اما گاهی اوقات برخی از والدین سعی در ممانعت از ملاقات فرزند توسط دیگری می نمایند و این امر سبب مشکلاتی برای فرزند و پدر یا مادری که از حضانت محروم شده است می گردد . به همین دلیل در قانون ضمانت اجراهایی در خصوص جلوگیری از ملاقات با فرزند پیش بینی شده است . بر همین اساس در این مقاله قصد داریم جلوگیری از ملاقات با فرزند و ضمانت اجرای جلوگیری از ملاقات فرزند را مطرح کنیم .

جلوگیری از ملاقات با فرزند

بر اساس ماده 1174 قانون مدنی در صورتی که به علت طلاق و یا هر جهت دیگر ابوین در یک منزل سکونت نداشته باشند ، دادگاه برای هریک از ابوین که طفل تحت حضانت او نیست ، حق ملاقات با فرزند تعیین می نماید که جزئیات این ملاقات با دادگاه خانواده می باشد .
بر اساس این ماده در صورتی که در خصوص زمان ، مکان و سایر جزئیات ملاقات ، میان والدین توافقی حاصل شود بر اساس آن عمل می شود و در صورتی که اختلافی باشد ، دادگاه زمان و مکان آن را بر اساس شرایط و مصالح کودک تعیین می کند که ممکن است یک الی دو بار در آخر هفته باشد .
بر همین اساس در قانون مواردی پیش بینی شده است تا به واسطه آن حق ملاقات با فرزند برای طرف دیگر حفظ شود . به عنوان مثال  :
-پدر و مادری که حضانت طفل را بر عهده دارند ، نمی توانند او را از محل حضانت او خارج کنند ، مگر اینکه این کار با اجازه دادگاه صورت گرفته باشد . به عنوان مثال اگر محل سکونت والدین در شهر اهواز باشد ، کسی که حضانت بر عهده او است ، نمی تواند طفل را به اصفهان ببرد ؛ چرا که در این صورت استفاده از حق ملاقات برای طرف دیگر دشوار می شود .
-همچنین ، بر اساس ماده 42 قانون حمایت خانواده ، صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی ، قیم ، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است ، از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد ؛مگر آنکه دادگاه آن را به مصلحت بداند و با در نظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی حق این امر را اجازه دهد . پس دادگاه می تواند با توجه به مصلحت کودک این امر را اجازه دهد که بنا به درخواست ذی نفع ، برای تضمین بازگرداندن صغیر و مجنون تأمین مناسبی اخذ می کند تا حقوق وی رعایت شود .

ضمانت اجرای جلوگیری از ملاقات با فرزند

جلوگیری از ملاقات با فرزند صدمات روحی و معنوی فراوانی را برای فرزند و همچنین پدر یا مادر وی خواهد داشت . به همین دلیل است که در قانون حمایت خانواده تمهیداتی در راستای جلوگیری از ملاقات با فرزند اندیشیده شده است . ضمانت اجرای جلوگیری از ملاقات با فرزند در این قانون شامل موارد ذیل است :
نخست اینکه هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به ملاقات ، حضانت ، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت اوست ، یا در صورتی که مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند و یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی حق شود ، می تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری حضانت به دیگری یا تعیین ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی  و با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند .
بر اساس این ماده ، در صورتی که دادگاه تشخیص دهد مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری می کند و یا اینکه جلوگیری از ملاقات با فرزند توسط وی انجام شود ، دادگاه می تواند اقداماتی در این خصوص انجام بدهد . از جمله اینکه حضانت را به دیگری واگذار کند و یا اینکه با رعایت مصلحت طفل اقدام به تعیین ناظر با حدود نظارت مشخص کند .
دوم اینکه هرکس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد ، حسب تقاضای ذی نفع و به دستور دادگاه صادرکننده رأی نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود .
بنابراین عدم بازگرداندن و جلوگیری از ملاقات با فرزند می تواند سبب شود که بنا به تقاضای ذی نفع ( کسی که حضانت با اوست ) حکم بازداشت اجرا شود .